Mükellefiyet Kaydının Terkini
Vergi incelemesine sevk edilen mükellefler hakkında, haklarında yapılacak inceleme sonuçlanıncaya kadar, sahte belge düzenleme eylemlerine devam edilmesinin yaratacağı risklerin ve bu süreçte devam edecek sahte belge düzenleme eylemlerinden kaynaklı vergi ziyaının önüne geçmeye yönelik olarak, vergi idaresine, tedbir niteliğinde işlem tesis edilerek, sahte belge düzenleme yüksek riski bulunan mükelleflerin mükellefiyet kaydının, haklarında rapor düzenlemesi beklenmeksizin terkini yetkisi verilmiştir.
213 sayılı Vergi Usul Kanunu’na 7194 sayılı Kanun’un 24. maddesiyle eklenen mükellefiyet kaydının analiz ve değerlendirme sonuçlarına bağlı olarak terkini başlıklı 160/A. maddesinin 1.fıkrasında; mükellefiyet süresi, aktif ve öz sermaye büyüklüğü, ödenen vergi tutarı, çalışan sayısı, vergisel yükümlülüklerin yerine getirilip getirilmediği gibi hususlar dikkate alınarak mükelleflerin vergisel uyum seviyelerine yönelik olarak Hazine ve Maliye Bakanlığınca yapılan analiz ve değerlendirme çalışmaları neticesinde sahte belge düzenleme riskinin yüksek olduğu tespit edilen mükelleflerin vergi incelemesine sevk edileceği ve bunlar nezdinde yoklama yapılacağı, yoklamayı müteakip, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen esaslar çerçevesinde vergi dairesinin mükellefin sahte belge düzenleme riskinin yüksek olduğuna ilişkin görüşü ve ilgisine göre vergi dairesi başkanı veya defterdarın onayı ile mükellefiyet kaydının terkin edileceği ve bu durumun mükellefe tebliğ edileceği, tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde 153/A maddesinin birinci fıkrasında yer alan asgari teminat tutarından az olmamak üzere, sahte belge düzenleme riskinin yüksek olduğu dönemlerde düzenlenen belgelerde yer alan toplam tutarın %10’u tutarında aynı maddede belirtilen türde teminat verilmesi ve tüm vergi borçlarının ödenmesi şartıyla mükellefiyetin, terkin tarihi itibarıyla yeniden tesis edileceği, mükellefiyetin terkin edildiği tarih ile yeniden tesis edildiği tarih aralığında verilmeyen beyanname ve bildirimlerin, yeniden tesise ilişkin yazının mükellefe tebliğ edildiği tarihten itibaren bir ay içinde verileceği ve tahakkuk eden vergilerin aynı sürede ödeneceği… mükellef hakkında yapılan inceleme neticesinde, mükellefin başka bir ticari, zirai ve mesleki faaliyeti olmadığı hâlde münhasıran sahte belge düzenlemek amacıyla mükellefiyet tesis ettirdiği tespit olunursa, alınan teminatın, inceleme neticesinde doğan borçlar dâhil vergi borçlarına mahsup edilerek artan tutarın iade olunacağı, yapılan incelemede mükellefin başka bir ticari, zirai veya mesleki faaliyeti bulunduğu hâlde sahte belge düzenlediği tespit olunursa, mükellef hakkında 153/A maddesinin dördüncü fıkrası hükümleri çerçevesinde işlem tesis edileceği, şu kadar ki, daha önceden alınmış olan teminatın sahte belge düzenleme fiili nedeniyle yapılan tarhiyatların ve kesilen cezaların kesinleşmesine kadar mükellefe iade olunmayacağı, yapılan inceleme neticesinde mükellefin sahte belge düzenlemediği tespit olunursa, alınan teminatın başkaca vergi borcu bulunmaması kaydıyla iade olunacağı hükme bağlanmıştır.
213 sayılı Kanunun, yukarıda alıntısına yer verilen maddesiyle, Hazine ve Maliye Bakanlığınca, mükellefiyet süresi, aktif ve öz sermaye büyüklüğü, ödenen vergi tutarı, çalışan sayısı, vergisel yükümlülüklerin yerine getirilip getirilmediği gibi, mükellefin sahte belge düzenleyicisi olup olmadığı hususunda done teşkil edecek bir takım veriler dikkate alınarak yapılan analiz ve değerlendirme çalışmaları neticesinde, sahte belge düzenleme riskinin yüksek olduğu sonucuna varılan ve bu sebeple vergi incelemesine sevk edilen mükellefler hakkında, haklarında yapılacak inceleme sonuçlanıncaya kadar, sahte belge düzenleme eylemlerine devam edilmesinin yaratacağı risklerin ve bu süreçte devam edecek sahte belge düzenleme eylemlerinden kaynaklı vergi ziyaının önüne geçmeye yönelik olarak, vergi idaresine, tedbir niteliğinde işlem tesis edilerek, sahte belge düzenleme yüksek riski bulunan mükelleflerin mükellefiyet kaydının, haklarında rapor düzenlemesi beklenmeksizin terkini yetkisi verildiği, bu kapsamda işlem tesisi için, mükellefin sahte belge düzenlediği yönünde, vergisel anlamda kesin olarak kanaat oluşturmaya yeterli somut doneler bulunması şartının aranmadığı (esasen, mükellef hakkında, münhasıran sahte belge düzenlediği yönünde, vergisel anlamda kesin olarak kanaat oluşturmaya yeterli somut donelerin, hakkında tanzim edilecek raporla tekemmül edeceği ve idareye, mükellefiyet kaydının, sahte belge düzenleme raporuna dayanılarak resen terkini yetkisinin, Kanunun 160. maddesinde ayrıca verildiği), aksine, mükellefin, hakkında yapılan analiz ve değerlendirme çalışmaları neticesinde, sahte belge düzenlediği yönünde ciddi kuşkular doğuran doneler bulunması nedeniyle, sahte belge düzenleme riskinin yüksek görülmesinin, madde kapsamında işlem tesis edilebilmesi için yeterli bulunduğu, maddenin devamında, mükellef hakkında yapılan inceleme sonucunda, hakkında olumsuz rapor düzenlenmemesi (inceleme sonucu tespit edilen hususların, mükellefin sahte belge düzenlediği hususunda yeterli veri teşkil etmemesi) durumunda, mükellef aleyhine tesis edilen tedbir niteliğindeki işlemin sonuçlarını ortadan kaldırmaya yönelik düzenlemelere de yer verilmiştir.
Sonuç Olarak:
Terkin işleminin tesisi için, mükellefin sahte belge düzenlediği yönünde, vergisel anlamda kesin olarak kanaat oluşturmaya yeterli somut doneler bulunması şartı aranmamaktadır.
Av. Fatih M. Tercan
ftercan@tercanhukuk.com
